Waar voor je stem

Verkiezingen als belevenis: op naar de stembus

Blijven we proberen kiezers te pushen of gaan we een bezoek aan de stembus heel aantrekkelijk maken? De oorzaak van de soms zorgelijke opkomst ligt niet bij de burger, maar primair bij overheid en politiek zelf. Het enige wat de burger nodig heeft is betrouwbare informatie bij het maken van een keuze en het gevoel dat de gang naar de stembus de moeite waard is. Ook na de opheffing van mijn bedrijf ging ik door met de ontwikkeling van een concept om de dialoog tussen burger en politiek te versterken via een ‘sociaal medium’ en een bezoek aan het stembureau tot een beleving te maken.

Gratis en onbetaalbaar

In de democratie zijn stemmen veel waard. Net als veel andere belangrijke dingen in het leven is de uitoefening van het kiesrecht gratis en tegelijk heel kostbaar. Kiezers geven er geen geld aan uit, maar ze willen wel iets terugzien van de inspanning die ze leveren voor het uitbrengen van een weloverwogen stem. Daarom noem ik dit concept: Waar voor je stem.

Analyse

Met enige reserve bekijken politici de opkomstcijfers bij verkiezingen. Al jarenlang worden dure bureaus aan het werk gezet om campagnes te bedenken die vaak niet werken. Dat is verklaarbaar, de burger heeft geen behoefte meer om als stemvee naar de verkiezingen te worden gedreven, de burger wil als autonoom individu keuzes maken.

Voorafgaand aan de keuze op welke partij wordt gestemd gaat het om de keuze voor de prioriteit die de gang naar de stembus krijgt, te midden van alle werkdruk en sociale activiteiten. Naar de stembus gaan is bovendien een vorm van vertrouwen uitspreken dat het zin heeft omdat de politiek naar je luistert en dat gevoel zijn veel mensen kwijt, terecht of niet. In de perceptie van veel kiezers betekent de uitoefening van het stemrecht namelijk dat politici vervolgens het recht menen te hebben om vier jaar lang niet naar je te luisteren.

Voorwaarden voor de oplossing

Bij het ontwikkelen van dit concept heb ik de volgende uitgangspunten gehanteerd:

  • inspelen op individuele motieven voor het maken van keuzes: ga ik stemmen en zo ja, op welke kandidaat of partij?
  • bewustwording faciliteren gericht op de behoeftes van de ontvanger van de boodschap, zonder slimme slogans, lome leuzen, jumpy jingles:  gewoon simpele faciliteiten voor het maken van een keuze.
  • daarnaast het uitbrengen van een stem aantrekkelijk maken door van de verkiezingen het karakter te geven van een beleving.

Oplossing

Een website met de functie van een zogenaamd sociaal medium waar iedere burger de kans krijgt zichzelf te registreren en antwoord te geven op de volgende vragen:

  • hoe waarschijnlijk is het dat ik ga stemmen?
  • welke redenen heb ik voor dat besluit?
  • welke items vind ik belangrijk?
  • welke programmapunten van de diverse partijen beïnvloeden mijn keuze?
  • welke kandidaten komen in aanmerking voor mijn stem?

Ook de kandidaten hebben een eigen pagina, waar zij:

  • aangeven wat hun motivatie en ambitie is
  • antwoord geven op vragen van kiezers

Het verdient aanbeveling dat gekozen kandidaten die dat willen, de kans krijgen om deze dialoog met hun achterban na de verkiezingsdag voor te zetten, zodat ze transparantie kunnen geven over de door hen gemaakte afwegingen.

Kiezers waarderen elkaars argumenten met een score of eventueel een korte feedback en ze waarderen ook de pagina’s van de kandidaten. Dit stimuleert de opinievorming bij kiezers en de zorgvuldigheid waarmee kandidaten zich presenteren.

Daarnaast zou stemmen het karakter van een beleving moeten krijgen. Sommige burgers kiezen een stembureau omdat het gewoon dichtbij is, andere omdat ze het volgende willen meemaken (of juist niet)

  • een muzikant voor de deur die desgewenst een korte ode brengt aan iedereen die het stembureau binnengaat
  • koffie met koek
  • stilte
  • schilderijententoonstelling van een kunstenaar uit de wijk
  • aanwezigheid op het stembureau van een wijkagent, een fietsenmaker (die gratis je achterlicht repareert) of een ambtenaar aan wie je kunt uitleggen wat deze overheid moet doen om te zorgen dat je over vier jaar weer naar de stembus gaat
  • iedere stemmer krijgt een gratis ansichtkaart met een foto van de wijk, van het stadhuis of van de burgemeester, CdK of premier (bij verkiezingen voor gemeenteraad, PS en TK).

Per stembureau zijn één of hooguit twee van deze belevingen georganiseerd. Bij de evaluatie van de verkiezingen wordt bepaald welke belevingen voor herhaling vatbaar zijn en hoe deze aangeboden kunnen worden.

Natuurlijk is de formule uitgebreider dan hier gepubliceerd. Bij het Leids Verkiezingsfestival gaat het in elk geval de goede kant op.

Actie

Wilt u hierover doordenken, dan kunt u het volgende doen:

  • bel me op 010 423 22 38 of vul het formulier in op www.vraagrob.nl
  • download de poster Waar voor je stem
  • bekijk het eerste tussenrapport van een meerjarig onderzoek in Arnhem naar de invloed van sociale media op lokale verkiezingen. Een van de aanbevelingen is om sociale media vooral in te zetten voor participatie en niet om te zenden
  • traditionele campagnes hielpen niet, meldt Binnenlands Bestuur naar aanleiding van een onderzoek van de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur (TSPB).

Geef een reactie

– voor geloofwaardig communiceren